The village of "Kok Phcheuk" is a Cambodian rural settlement nestled between mountain ranges and green rice fields that stretch to the horizon. Life there proceeds with tranquility and humility, driven by the rhythm of farming and a strong adherence to Buddhist traditions. Every house is built of wood with tile or thatch roofs, surrounded by the shade of mango and coconut trees, and the sweet fragrance of Champa flowers.
Every morning, the sound of oxen plowing the fields and the distant ringing of the temple bell blend together, marking the beginning of a new day. The villagers live with a firm belief in the Law of Karma, and the pagoda is the "heart of their social life."
Wat Ratanakiri, situated in the center of Kok Phcheuk, is their source of both physical and spiritual refuge. However, within the pagoda grounds lies an old structure that everyone is wary of approaching: the "Old Pagoda Hall". This hall is constructed of aged wood with crumbling walls and a mossy, tiled roof, dating back to the time of their grandparents.
It is rarely used, except during major festivals or when people seek shelter from heavy storms. Large trees grow all around it, keeping the hall cool, yet giving it the appearance of concealing a deep secret. The villagers often whisper that the hall is guarded by three Afflicted Spirits—which they refer to as the "Guardian Spirits of the Pagoda Hall" (Neak Ta Thae Sala Bon). They say that on quiet nights, one can hear faint weeping and the sound of voices whispering, as if chanting prayers.
Chao Meng is a teenage boy from the village, known for his bravery and a tendency to disbelieve in ghosts or supernatural beliefs. He always dismissed those rumors as made-up stories to scare children.
On the other hand, Grandmother Phan is the village's oldest storyteller. Although her eyes appear hazy, the villagers believe she possesses the Divine Eye (Phnek Tep), capable of seeing what ordinary people cannot. The grandmother continuously tried to warn Chao Meng about the secrets of the old hall, but the boy remained unconvinced.
One day before the grand Pchum Ben festival, Chao Meng made a bet with his friends:
"You guys say there are ghosts in that old hall, right? If you're game, tomorrow night, on Pchum Ben day, I'm going to sleep in that hall alone to prove there's nothing! If I stay until dawn, you all have to give me money!" Chao Meng declared with a serious expression.
His friends were shocked, but because of Chao Meng's overwhelming confidence, they agreed to the bet.
That evening, after Chao Meng returned from bathing, Luok Ta Chao Athikar (the Abbot of the Pagoda), an elderly monk over 80 years old, called him into his quarters. The Abbot's face was unusually solemn.
"Chao Meng... I heard about the bet you made with your friends," the Abbot spoke in a quiet voice.
Chao Meng bowed his head respectfully: "Yes, Venerable."
"I know you are a brave child, but some things in this world do not exist simply for people to believe or disbelieve. That old pagoda hall... they are not ordinary ghosts or hungry spirits, my child. They... are trapped by their Karma."
The Abbot looked out the window with a profound, mysterious look. He merely warned Chao Meng not to disturb the three objects inside the hall, and strictly forbade him from taking a fire or torch into the hall at night. The Abbot concluded with a final sentence:
"If you go in, remember this! Do not try to deny anything you see."
Chao Meng nodded, accepting the Abbot's words, experiencing a feeling he'd never had before: fear mixed with curiosity. He began to suspect that his bet was no longer a game.
(To be continued in Chapter 2: The Night of Pchum Ben and the Dream)
អត្ថបទជាខ្មែរ
ភូមិ «គោកផ្ចឹក» គឺជាភូមិជនបទខ្មែរមួយ ដែលលាក់ខ្លួននៅចន្លោះដងភ្នំ និងវាលស្រែបៃតងលាតសន្ធឹងដល់ជើងមេឃ។ ជីវិតនៅទីនោះប្រព្រឹត្តទៅដោយភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងរាបទាប ផ្អែកលើចង្វាក់នៃការងារស្រែចម្ការ និងការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ផ្ទះនីមួយៗសង់អំពីឈើប្រក់ក្បឿង ឬស្លឹក ព័ទ្ធជុំវិញដោយម្លប់ស្វាយ និងដូង ព្រមទាំងក្លិនក្រអូបឈ្ងុយនៃផ្កាចម្ប៉ា។
ជារៀងរាល់ព្រឹក សំឡេងគោទឹមភ្ជួររាស់ស្រែ និងសំឡេងរគាំងវត្ត តែងតែលាយឡំគ្នា បង្កើតបានជាសញ្ញានៃការចាប់ផ្តើមថ្ងៃថ្មី។ អ្នកភូមិរស់នៅដោយការជឿលើ ច្បាប់កម្មផល យ៉ាងមុតមាំ ហើយវត្តអារាម គឺជា"បេះដូងនៃជីវិត"សង្គមរបស់ពួកគេ។
វត្ត «រតនគិរី» ស្ថិតនៅកណ្តាលភូមិគោកផ្ចឹក គឺជាទីពឹងទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងបរិវេណវត្តនោះ មានសំណង់ចាស់មួយដែលគ្រប់គ្នាមិនសូវហ៊ានចូលទៅជិត នោះគឺ «សាលាបុណ្យចាស់»។ សាលានេះសង់អំពីឈើចាស់ ជញ្ជាំងទ្រុឌទ្រោម ប្រក់ក្បឿងស្រគក កាលពីជំនាន់ជីដូនជីតាគេឯណោះ។
គេកម្រនឹងប្រើប្រាស់សាលាចាស់នេះណាស់ លើកលែងតែពេលមានបុណ្យធំៗ ឬមានភ្លៀងខ្យល់ខ្លាំងទើបគេនាំគ្នារត់ទៅជ្រក។ ដើមឈើធំៗដុះព័ទ្ធជុំវិញវា ធ្វើឱ្យសាលានេះមានម្លប់ត្រជាក់ស្រេង តែមើលទៅហាក់ដូចជាលាក់ទុកនូវអាថ៌កំបាំងអ្វីមួយ។ អ្នកភូមិតែងខ្សឹបខ្សៀវថា សាលានេះមាន វិញ្ញាណកំសត់ ថែរក្សា ដែលគេហៅថា «អ្នកតាថែសាលាបុណ្យ»។ ពួកគេថា នៅពេលយប់ស្ងាត់ គេតែងលឺសំឡេងយំខ្សឹកខ្សួល និងសំឡេងមនុស្សខ្សឹបខ្សៀវដូចជាកំពុងសូត្រធម៌ដែរ។
ចៅ ម៉េង ជាក្មេងប្រុសជំទង់អ្នកភូមិម្នាក់ ដែលមានចិត្តក្លាហាន និងមាននិន្នាការមិនសូវជឿរឿងខ្មោច ឬជំនឿអរូបិយ។ គេតែងតែចាត់ទុកពាក្យចចាមអារ៉ាមទាំងនោះថាជារឿងនិទានកុហកសម្រាប់បំភ័យក្មេងៗប៉ុណ្ណោះ។
ចំណែក លោកយាយ ផាន់ វិញ គាត់គឺជាអ្នកនិទានរឿងចាស់ជាងគេក្នុងភូមិ។ ភ្នែករបស់គាត់ ទោះមើលទៅខាងក្រៅដូចជាស្រវាំង តែអ្នកភូមិជឿថាគាត់មាន ភ្នែកទិព្វ អាចមើលឃើញនូវអ្វីដែលមនុស្សធម្មតាមើលមិនឃើញ។ លោកយាយ តែងតែព្យាយាមប្រាប់រឿងរ៉ាវអាថ៌កំបាំងពីសាលាបុណ្យនេះដល់ចៅម៉េងម្តងហើយម្តងទៀត តែចៅម៉េងនៅតែមិនជឿ។
មួយថ្ងៃមុនពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌធំ ចៅម៉េង បានភ្នាល់ជាមួយមិត្តភក្តិរបស់គេ៖
«ពួកឯងថាមានខ្មោចក្នុងសាលាចាស់ហ្នឹងមែនទេ? បើហ៊ានភ្នាល់ យប់ស្អែកដែលជាថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ខ្ញុំនឹងទៅដេកក្នុងសាលាហ្នឹងម្នាក់ឯង ដើម្បីបញ្ជាក់ថាគ្មានអ្វីទាំងអស់! បើខ្ញុំនៅរហូតដល់ភ្លឺបាន ពួកឯងត្រូវឲ្យលុយខ្ញុំគ្រប់គ្នា!» ចៅម៉េង និយាយដោយទឹកមុខមាំ។
មិត្តភក្តិរបស់គេភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង តែដោយសារតែចៅម៉េងមានភាពជឿជាក់ពេក ពួកគេក៏យល់ព្រមភ្នាល់។
ល្ងាចថ្ងៃនោះ ក្រោយពេលចៅម៉េងត្រលប់មកពីលេងទឹក លោកតា ចៅអធិការវត្ត ដែលជាព្រះសង្ឃចំណាស់ មានព្រះជន្មជាង ៨០ វស្សា ក៏បានហៅចៅម៉េងចូលទៅក្នុងកុដិ។ លោកតាមានព្រះភ័ក្ត្រស្រពោនខុសពីធម្មតា។
«នែ! ចៅម៉េង... តាបានលឺរឿងដែលចៅបានភ្នាល់ជាមួយមិត្តភក្តិហើយ» លោកតាមានសង្ឃដីកាដោយសំឡេងស្ងាត់។
ចៅម៉េង ឱនមុខចុះដោយការគោរព៖ «បាទ ព្រះតេជគុណ»។
«តាដឹងថា ចៅជាក្មេងក្លាហាន តែរឿងខ្លះក្នុងលោកនេះ មិនមែនកើតឡើងដើម្បីឲ្យមនុស្សជឿ ឬមិនជឿនោះទេ។ សាលាបុណ្យចាស់នោះ... វាមិនមែនគ្រាន់តែជាខ្មោច ឬប្រេតធម្មតាទេចៅ។ ពួកគេ... កំពុងជាប់កម្ម។»
លោកតា ចៅអធិការបានសម្លឹងមើលទៅក្រៅបង្អួច ដោយទឹកមុខមានអាថ៌កំបាំងបំផុត។ លោកតាគ្រាន់តែព្រមានថា កុំឲ្យចៅម៉េងប៉ះពាល់ដល់ វត្ថុបីមុខ ដែលស្ថិតនៅក្នុងសាលានោះ ហើយថែមទាំងហាមដាច់ខាតមិនឲ្យយក ភ្លើង ចូលទៅក្នុងសាលាពេលយប់។ លោកតាបានបញ្ចប់ដោយសង្ឃដីកាមួយឃ្លាថា៖
«បើចៅចូលទៅ សូមចងចាំ! កុំព្យាយាមបដិសេធអ្វីដែលចៅឃើញឲ្យសោះ។»
ចៅម៉េង ងក់ក្បាលទទួលព្រះបន្ទូលរបស់លោកតា ដោយមានអារម្មណ៍មួយដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក៖ ការភ័យខ្លាចលាយឡំនឹងការចង់ដឹង។ គេចាប់ផ្តើមសង្ស័យថា ការភ្នាល់របស់គេ គឺមិនមែនជារឿងលេងសើចទៀតឡើយ។
(រង់ចាំការបន្តទៅ ជំពូកទី ២៖ យប់បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងការយល់សប្តិ)